Η αλλεργία σε φάρμακα εκδηλώνεται με δύο είδη αντιδράσεων: τις άμεσου τύπου, στις οποίες τα συμπτώματα κάνουν την εμφάνισή τους εντός λίγων λεπτών μέχρι μία ώρα από τη λήψη του φαρμάκου και ενδέχεται να οδηγήσουν σε αλλεργικό σοκ) και τις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου, στις οποίες τα συμπτώματα εμφανίζονται εντός αρκετών ωρών από τη λήψη.
Συμπτώματα άμεσης φαρμακευτικής αλλεργικής αντίδρασης
Οι φαρμακευτικές αλλεργίες άμεσου τύπου εκδηλώνονται εντός λίγων λεπτών από τη χορήγηση του υπεύθυνου φαρμάκου είτε από το στόμα, είτε με ένεση με συμπτώματα
- από το δέρμα (κνίδωση με ή χωρίς αγγειοοίδημα, δηλαδή πρήξιμο),
- από το πεπτικό σύστημα (πόνος στην κοιλιά, εμετός, διάρροια),
- από το αναπνευστικό σύστημα (ρινική καταρροή, φταρνίσματα, βήχας, δύσπνοια, οίδημα λάρυγγα) και το κυκλοφορικό σύστημα (δηλαδή την πτώση στην πίεση του αίματος, που εκδηλώνεται ως ζάλη, εφίδρωση, λιποθυμία).
Συνεπώς, μετά από κάθε πιθανή φαρμακευτική αλλεργία άμεσου τύπου πρέπει να γίνεται εκτίμηση από τον αλλεργιολόγο, ώστε να προσδιοριστεί το υπεύθυνο φάρμακο και να προταθούν ασφαλείς οδηγίες και να αποφευχθεί ο κίνδυνος αναφυλαξίας από μελλοντική λήψη.
Φαρμακευτικές αλλεργικές αντιδράσεις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου
Τα φάρμακα που ευθύνονται πιο συχνά για τις αλλεργικές αντιδράσεις επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου είναι επίσης τα αντιβιοτικά (β-λακταμικά, κινολόνες, σουλφοναμίδες), τα αντιεπιληπτικά φάρμακα, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (π.χ. ασπιρίνη), τα αντιφυματικά και τα φάρμακα για το ουρικό οξύ (αλλοπουρινόλη).
Συμπτώματα φαρμακευτικής αλλεργίας καθυστερημένου τύπου
Οι φαρμακευτικές αλλεργίες επιβραδυνόμενου ή καθυστερημένου τύπου μπορεί να εμφανιστούν οποτεδήποτε κατά τη διάρκεια χορήγησης ενός φαρμάκου, είτε στην πρώτη ημέρα λήψης του φαρμάκου είτε αργότερα, ωστόσο, πάντοτε με χρονική καθυστέρηση πέραν της μίας ώρας από τη λήψη της δόσης. Στην περίπτωση αυτή, ο ασθενής δεν είναι απαραίτητο να έχει χρησιμοποιήσει το ίδιο φάρμακο στο παρελθόν.
Αν ο ασθενής έχει λάβει το ίδιο φάρμακο στο παρελθόν η αλλεργική αντίδραση πραγματοποιείται γρηγορότερα στην επόμενη χορήγηση, δηλαδή εντός λίγων ημερών από την έναρξη της αγωγής.
Όργανα εκδήλωσης συμπτωμάτων φαρμακευτικής αλλεργίας καθυστερημένου τύπου
- Δέρμα
- Αιμοποιητικό σύστημα
- Ήπαρ, νεφροί και πνεύμονες
